Wat Shakespeare ons te vertellen heeft
Shakespeare is de bekendste toneelauteur in de Westerse literatuur. Dat kunnen we stellen. Het podiumkunstencollectief Needcompany dook in het oeuvre van Shakespeare en schreef op basis van zijn tragedies en komedies 2 nieuwe teksten: ‘Billy’s Violence’ en ‘Billy’s Joy’. Hoe zit het met jouw kennis van het werk van Shakespeare? Weet jij waar zijn allerbekendste quotes vandaan komen? 4 bekende citaten uitgelegd.

“To be or not to be. That is the question.” – Hamlet
Waarschijnlijk wel de bekendste quote van Shakespeare uit een van zijn bekendste stukken: ‘Hamlet’, of voluit: ‘The Tragedy of Hamlet, Prince of Denmark’ (1600-1602).
De koning van Denemarken, Hamlets vader, is overleden, maar zijn geest dwaalt rond en vertelt Hamlet dat het zijn broer was die hem vermoordde. Hamlet is serieus over zijn toeren: zijn oom doodde zijn vader? En die oom trouwde met Hamlets moeder? Moet hij de moord op zijn vader wreken? En dan is er nog de mooie Ophelia, die zijn liefde weigerde. Het wordt hem allemaal te veel: is het beter te leven of te sterven? “To be or not to be. That is the question.” Spoiler: Hamlet haalt het einde van het stuk niet. Not to be dan maar. De mooie Ophelia trouwens ook niet. En ook Hamlets oom en zijn moeder moeten eraan geloven.

“All the world’s a stage. And all the men and women merely players.” - As You Like It
In 1599 schreef Shakespeare de pastorale komedie ‘As You Like it’.
Het woud van Arden is het toevluchtsoord van verschoppelingen en bannelingen: de jonge Rosalind werd verbannen van het hof en en de knappe edelman Orlando is op de vlucht voor zijn wrede broer. De twee ontmoeten elkaar in het bos en worden verliefd. Wie er ook in dat bos woont: de cynische Jaques, die – je raadt het nooit - ook werd verbannen. Hij denkt er allemaal maar het zijne van en beschrijft de 7 levensfases van de mens als 7 rollen. “All the world’s a stage, And all the men and women merely players". Hij vergelijkt de wereld met een podium, het leven met een toneelstuk en het script, dat zijn die 7 fases. Uiteindelijk komt alles goed, zelfs met die melancholische Jaques.

“A horse, a horse, my kingdom for a horse!” - Richard III
De befaamde laatste woorden van koning Richard III, in Shakespeares ‘The Tragedy of Richard the Third’ (rond 1595). Het stuk vertelt hoe de sluwe, sadistische en gebochelde Richard uiteindelijk koning van Engeland wordt en hoe hij ten onder gaat. Tijdens de bloederige Slag bij Bosworth Field vecht hij voor zijn troon tegen de troepen van Henry Tudor, die later koning Henry VII zal worden. En het ziet er niet goed uit voor Richard: zijn leger is aan de verliezende hand, hij viel van zijn paard en is gewond. Midden in de chaos roept hij wanhopig “A horse, a horse, my kingdom for a horse.” Dat paard heeft hij niet gekregen, wel een flinke stoot van zijn tegenstander Henry Tudor, tevens het einde van Richard.
‘Richard III’ is een van de historische toneelstukken van Shakespeare, en die maken een belangrijk deel van zijn oeuvre op. Hij schreef met zijn koningsdrama’s een heel deel van de Engelse politieke geschiedenis aan elkaar, waaronder de turbulente Rozenoorlogen. Richard III wordt vaak als het kroonstuk van de reeks beschouwd.

“O beware, my lord, of jealousy! It is the green-eyed monster which doth mock The meat it feeds on” – Othello
Toegegeven, deze quote uit ‘Othello’ is niet superbekend. Misschien doet de uitdrukking “groen zien van jaloezie” wel een belletje rinkelen? Die zegswijze vindt haar oorsprong in dit citaat uit ‘The Tragedy of Othello, the Moor of Venice’.
Jaloezie is dan ook een belangrijk thema in het stuk. De Moorse generaal Othello is in het geheim getrouwd met Desdemona, de dochter van een hoge pief. Smoorverliefd zijn die 2, en die liefde gebruikt Jago, Othello’s onderofficier, om wraak te nemen op Othello. Hij kreeg namelijk niet de promotie waar hij op hoopte. Jago manipuleert Othello zodanig dat hij gelooft dat Desdemona hem ontrouw is. En het is Jago die Othello zegt “O beware, my lord, of jealousy! It is the green-eyed monster which doth mock the meat it feeds on”. Over manipulatie gesproken. Othello is zo jaloers dat hij zijn grote liefde uiteindelijk vermoordt.


Het podiumkunstencollectief Needcompany speelt woensdag 26 februari bij 30CC. ‘Billy’s Joy’ onderzoekt de komedies van Shakespeare en vraagt zich af wat er in deze tijden van ellende nog te lachen valt. In ‘Billy’s Violence’ worden 10 tragedies herschreven tot dialogen waarin de vrouw centraal staan.
Kan je niet kiezen tussen de komedies of de tragedies? Ga dan voor de volledige ervaring: met ‘Double Bill(y)’ ga je naar ‘Billy’s Joy’ en ‘Billy’s Violence’ én kan je onderweg een hapje eten.